Beleggen biedt kansen op rendement, maar kent ook risico's. Je kunt geld verliezen als koersen dalen. In deze gids leggen we alle risico's uit en tonen we hoe je ze kunt beperken.

De belangrijkste risico's bij beleggen

Bij beleggen loop je verschillende soorten risico's. Het is cruciaal om deze te begrijpen voordat je begint met beleggen.

1. Koersrisico (marktrisico)

Wat is het? De waarde van je beleggingen schommelt door veranderende koersen. Aandelen kunnen op één dag 5% stijgen of dalen.

Voorbeeld: Je koopt Shell aandelen voor € 30. Door tegenvallende winstcijfers daalt de koers naar € 27. Je verliest tijdelijk 10%.

Impact: Kort termijn: hoog. Lang termijn: beperkt. Historisch gezien herstelt de beurs altijd na crashes.

2. Bedrijfsrisico (specifiek risico)

Wat is het? Het risico dat een specifiek bedrijf slecht presteert of failliet gaat.

Voorbeeld: Je belegt € 5.000 in een tech startup die failliet gaat. Je verliest alles.

Impact: Kan 100% verlies betekenen bij individuele aandelen.

3. Sectorrisico

Wat is het? Hele sectoren kunnen onder druk komen door technologische veranderingen of regelgeving.

Voorbeeld: Fossiele brandstoffen (Shell, BP) dalen door klimaatbeleid. Bankaandelen kelderen tijdens de financiële crisis van 2008.

4. Marktrisico (systeemrisico)

Wat is het? De hele beurs daalt door economische crisis, oorlog of pandemie.

Voorbeeld: COVID-19 crisis (maart 2020): AEX daalt 30% in 3 weken. Financiële crisis 2008-2009: beurzen halveren.

Impact: Zelfs gespreide portefeuilles dalen mee. Meestal tijdelijk bij lange termijn perspectief.

5. Valutarisico

Wat is het? Bij buitenlandse aandelen schommelt de wisselkoers, wat je rendement beïnvloedt.

Voorbeeld: Je koopt Amerikaanse aandelen voor $10.000 (€ 9.000 bij koers 1,11). Het aandeel stijgt 10%, maar de dollar verzwakt naar 1,20. Door valutaverlies is je winst in euro's maar 1%.

6. Liquiditeitsrisico

Wat is het? Je kunt je belegging niet snel verkopen zonder fors verlies.

Voorbeeld: Kleine aandelen of vastgoed kunnen weken duren om te verkopen. Bij paniekreacties moet je onder de marktprijs verkopen.

7. Inflatierisico

Wat is het? Je rendement blijft achter bij inflatie, waardoor je koopkracht daalt.

Voorbeeld: Je obligatie geeft 2% rente, maar inflatie is 4%. Je verliest feitelijk 2% koopkracht per jaar.

Volatiliteit: de maat voor risico

Volatiliteit meet hoe heftig koersen schommelen. Hoge volatiliteit = hoog risico.

  • Lage volatiliteit: Obligaties, blue chip aandelen (Shell, Unilever) - schommelen 1-3% per dag
  • Gemiddelde volatiliteit: Breed gediversifieerde ETF's - schommelen 2-5% per dag
  • Hoge volatiliteit: Individuele tech aandelen, crypto - schommelen 5-20% per dag

Als beginnend belegger kies je bij voorkeur voor lage tot gemiddelde volatiliteit via ETF's.

Bepaal je risicoprofiel

Niet iedereen kan evenveel risico nemen. Je risicoprofiel hangt af van:

Defensief profiel (laag risico)

Voor wie? Ouderen, korte beleggingshorizon (< 5 jaar), slaap je slecht bij koersdalingen.

Verdeling: 70-80% obligaties, 20-30% aandelen

Verwacht rendement: 3-5% per jaar

Neutraal profiel (gemiddeld risico)

Voor wie? Gemiddelde leeftijd, middellange termijn (5-10 jaar), accepteert schommelingen.

Verdeling: 50% aandelen, 40% obligaties, 10% alternatief

Verwacht rendement: 5-7% per jaar

Offensief profiel (hoog risico)

Voor wie? Jong (<45), lange termijn (10+ jaar), kan tijdelijke verliezen van 30-50% verdragen.

Verdeling: 80-100% aandelen/ETF's

Verwacht rendement: 7-10% per jaar

Hoe beperk je risico's? 7 praktische strategieën

1. Spreiding (diversificatie)

De gouden regel: leg nooit al je eieren in één mand.

  • ❌ Fout: Al je geld in 1 aandeel (Shell)
  • ✅ Goed: Spreiden over 15+ aandelen of een wereldwijde ETF

Met een ETF zoals VWRL beleg je in 3.700 bedrijven wereldwijd. Als 1 bedrijf failliet gaat, voel je dat nauwelijks.

2. Beleg lange termijn

Op korte termijn (1-3 jaar) kan de beurs -30% dalen. Op lange termijn (10+ jaar) is historisch gezien de kans op positief rendement 95%.

Voorbeeld: Wie in 2000 (hoogtepunt dotcom bubbel) begon en 20 jaar vasthield, heeft nog steeds 5-6% gemiddeld rendement per jaar.

3. Periodiek beleggen (dollar-cost averaging)

Beleg maandelijks een vast bedrag in plaats van alles ineens. Voordelen:

  • Bij lage koersen koop je meer aandelen
  • Bij hoge koersen koop je minder aandelen
  • Emotie uit beleggen halen

€ 100 per maand is effectiever dan eenmalig € 1.200 op een mogelijk slecht moment.

4. Gebruik ETF's in plaats van losse aandelen

Voor beginners zijn ETF's veiliger omdat ze automatisch spreiden:

  • VWRL: 3.700 bedrijven wereldwijd
  • IWDA: 1.500 bedrijven in ontwikkelde landen
  • VUSA: Top 500 Amerikaanse bedrijven

Zo beperk je bedrijfsrisico en sectorrisico aanzienlijk.

5. Beleg alleen wat je kunt missen

Gouden regels:

  • Houd 3-6 maanden nooduitgaven op een spaarrekening
  • Beleg geen geld dat je binnen 5 jaar nodig hebt
  • Leen nooit geld om te beleggen

Zo voorkom je dat je tijdens een crash gedwongen moet verkopen met verlies.

6. Kies een betrouwbare broker

Gebruik alleen gereguleerde brokers met AFM-vergunning:

  • DEGIRO - AFM-vergunning, gescheiden vermogen
  • BUX - AFM-vergunning, Nederlands bedrijf
  • LYNX - Amerikaanse brokerlicentie, Nederlandse service

Bij faillissement van de broker blijven je aandelen van jou (gescheiden vermogen). Bekijk onze broker vergelijking.

7. Blijf leren en herinvesteer

Hoe meer je weet, hoe beter je risico's kunt inschatten. Lees regelmatig over:

  • Economische ontwikkelingen
  • Bedrijfsresultaten
  • Trends in sectoren

Herinvesteer dividend automatisch voor samengestelde rente-effect.

Veelgestelde vragen

Kan ik al mijn geld verliezen bij beleggen?

Bij individuele aandelen theoretisch wel (faillissement), maar bij gespreide ETF's is dit extreem onwaarschijnlijk. De wereldeconomie zou moeten instorten. Bij crashes van -50% herstelt de markt altijd weer.

Wat moet ik doen tijdens een beurscrash?

Niets. Paniekverkoop is de grootste fout. Historisch gezien herstelt de beurs altijd. Beter nog: gebruik crashes om bij te kopen tegen lagere prijzen. Dit heet "buy the dip".

Hoeveel risico moet ik nemen als beginner?

Start conservatief met wereldwijde ETF's zoals VWRL. Neem niet meer risico dan je kunt verdragen. Als je niet kunt slapen bij -20% daling, neem dan minder risico.

Is beleggen veiliger dan crypto?

Ja. Aandelen van gevestigde bedrijven zijn veel stabieler dan crypto. Bitcoin kan 50% dalen in een maand, een wereldwijde ETF schommelt max 20-30% bij crashes.

Beschermt de overheid mijn beleggingen?

Nee. Er is geen depositogarantie zoals bij sparen (tot € 100.000). Wel is je vermogen gescheiden van het vermogen van de broker, dus bij faillissement blijven je aandelen van jou.